تجارت در بستر اينترنت

نویسنده: حميد سيد قريشي





تجارت الكترونيك تعاريف گسترده‌اي دارد. ساده ترين تعريف آن عبارت است از ايجاد بستري مناسب براي ارايه محصولات و خدمات به مشتريان به صورت الكترونيكي. بايد در نظر داشت كه حتما نبايد فروش محصول به صورت پرداخت‌هاي اينترنتي باشد- يعني مشتري به صورت آنلاين مبلغ را پرداخت نمايد- نحوه پرداخت وجه ممكن است به صورت تحويل در محل و يا واريز به حساب باشد. حتي استفاده از روش‌هاي الكترونيكي مانند كاتالوگ اينترنتي، تلفن، فكس و ابزارهاي ديگر نيز ميتواند زمينه‌ساز فروش الكترونيكي باشد. البته در اين مورد تعاريف مختلفي از تجارت الكترونيك ارايه شده است.

ECommerceيا Ebusiness ؟

اغلب ممكن است تجارت الكترونيك با كسب و كار الكترونيك يكي قلمداد شود. اما در واقع اين دو از هم متمايز هستند و در اصل ميتوانECommerce را زير مجموعه‌اي از Ebusiness قلمداد كرد. ECommerce عبارت است از راهكارهايي براي ارايه و فروش محصولات به صورت الكترونيكي كه در آن مشتري سفارش مي‌دهد و كالا براي وي ارسال مي شود. اما در Ebusiness يك گام فراتر رفته و تمام مراحل ثبت، سفارش، پرداخت و دريافت محصول، به صورت الكترونيكي انجام مي‌گيرد. بطور مثال شما براي تهيه بليط هواپيما به صورت الكترونيكي سفارش مي‌دهيد، به صورت الكترونيكي پول را پرداخت مي‌كنيد و به صورت الكترونيكي هم محصول را دريافت مي‌كنيد.

راهكارهاي فروش اينترنتي

در ابتدا بايد مشخص كنيد در چه گروه از فروشندگان قرار داريد. آيا خود شما محصولي براي فروش داريد يا بصورت واسطه مي‌خواهيد عمل كنيد؟ آيا محصول شما فراگير و قابل استفاده براي همه است يا تخصصي است؟ آيا قيمت محصولتان پايين است يا كالاي گران قيمتي را براي فروش گذاشته‌ايد؟ آيا محصولات ارايه شده حجيم و بزرگ هستند و يا كوچك و قابل حمل؟ تمام اينها سوال‌هايي است كه در ابتداي كار مطرح مي شود و مشخص نمودن هر كدام از آنها و ارايه راهكار مناسب، باعث شكل‌گيري يك سيستم فروش الكترونيكي مناسب و پربازده مي شود.
اگر شما توليدكننده هستيد و مي‌خواهيد از طريق وب سايت خودتان اقدام به فروش محصولاتتان نماييد، بايد در قالب وب‌سايت رسمي شركت، بخشي به نام فروشگاه اينترنتي اضافه كنيد؛ نه اينكه سايتي جداگانه با نام دامنه جداگانه راه‌اندازي نماييد. زيرا همين كه فروش محصول در قالب سايت شركت انجام پذيرد، خود مويد و اعتبار محصول مي‌باشد و مشتري اطمينان دارد كه كالاي مورد نظرش را از شركت اصلي خريداري مي‌كند و همچنين هزينه كمتري بابت نگهداري آن پرداخت مي‌نمايد. البته بايد توجه داشت كه براي محصولات حجيم، راه‌اندازي بخش فروش الكترونيك، چندان مورد استقبال قرار نمي‌گيرد. به طور مثال براي شركتي كه واردكننده ماشين‌آلات صنعتي حجيم و چند صد ميليون توماني است، فروش الكترونيكي برايش چندان مفيد نخواهد بود. زيرا مشتري جديد هيچ‌گاه مبالغ زياد را بصورت اينترنتي پرداخت نخواهد كرد. اصولا خريد چنين محصولاتي نيازمند مذاكرات متعدد مي‌باشد. به جاي آن، شركت ميتواند به صورت كاتالوگ اينترنتي در قالب يك وب‌سايت، اقدام به معرفي محصولات خود به طور كامل نمايد و حتي بخشي براي طرح سوال كاربران در زمينه محصول و قيمت آن راه‌اندازي نمايد.

راه‌اندازي وب‌سايت قدم اول است

بعد از بررسي مسايل گفته شده و تعريف استراتژيك فروش، راه‌اندازي يك فروشگاه الكترونيكي قدم اولي است كه براي الكترونيكي شدن بايد برداشت. اگر وب‌سايتي نداريد و مي‌خواهيد فقط يك فروشگاه الكترونيكي داشته باشيد، ابتدا بايد نام دامنه مناسبي را انتخاب كنيد. در انتخاب نام دامنه دقت داشته باشيد كه اولا كوتاه باشد، ثانيا تايپ و به خاطر سپردن آن دشوار نباشد. انتخاب نام دامنه براي شما مانند انتخاب نام شركت در محيط حقيقي است و شما را در محيط اينترنت با اين نام مي‌شناسند. در مرحله دوم يا بايد اقدام به طراحي وب‌سايت مربوطه نموده و يا از نرم‌افزارهاي آماده موجود در بازار كه توسط شركت‌ها ارايه مي‌شود، استفاده كرد. البته دقت كنيد كه شركت ارايه كننده اين خدمات معتبر باشد تا در بحث پشتيباني با مشكل مواجه نشويد.

وب‌سايت تجاري مناسب چه وب‌سايتي است؟

در مرحله طراحي و پياده سازي وب‌سايت، بايد به نكات مختلفي دقت كنيد كه توجه و يا عدم توجه به اين نكات مي‌تواند باعث پيشرفت و يا شكست كار شما شود. نخست آنكه محصولات در دسترس مشتريان قرار داشته باشد. در دسترس بودن به اين معني نيست كه همه محصولات در صفحه اول سايت قرار گيرد؛ بلكه بايد به صورت دسته بندي‌هاي مشخص، از هم متمايز شده باشند و كاربر بتواند از طريق اين دسته بندي‌ها به راحتي به محصول مورد نظر خود دسترسي پيدا كند. اين موضوع به خصوص در فروشگاه‌هايي كه تنوع محصولي زيادي دارند، اهميت بيشتري پيدا مي‌كند. همچنين وجود امكان جستجو در فروشگاه بسيار مهم بوده و مي‌تواند به مشتريان در پيدا كردن محصول مورد نظرشان كمك كند. وب سايتي كه قرار است ويترين فروشگاه شما در محيط اينترنت باشد، بايد شيك و مشتري پسند باشد. همانطور كه بسياري از صاحبان فروشگاه‌ها به ويترين مغازه خود اهميت مي‌دهند، بايد به ويترين فروشگاه مجازي خود نيز اهميت دهند. فروشگاه بايد ساده و گويا باشد و از رنگ‌بندي‌هاي مناسب استفاده كند. سعي كنيد از شلوغ كردن سايت جلوگيري كنيد تا مشتريان سردرگم نشوند. در بسياري از موارد، زيبايي در سادگي نهفته است. در طراحي و
توليد اينگونه وب‌سايت‌ها، مسئله‌اي كه بايد مورد توجه ويژه قرار گيرد، كم حجم بودن و سرعت نمايش سايت است؛ زيرا هدف از اين سايت ارايه اطلاعات محصولات و جذب مشتريان است.
بنابراين در چند ثانيه بعد از ورود مشتري به سايت، كه در واقع زمان طلايي براي جذب مشتري است، اگر سرعت نمايش كم باشد يا حجم مطالب زياد باشد، يا از نظر گرافيكي ضعيف باشد، مشتري رغبتي به كندوكاو بيشتر نخواهد داشت و حتي اگر بهترين محصولات دنيا را هم داشته باشيد نمي‌توانيد مشتريان خود را از اين طريق جذب كنيد.
منبع: نشريه دنياي کامپيوتر و ارتباطات ،شماره 80